‘बळीराजा’चा सन्मान करणारा सण, ‘ओणम’

धनश्री धुरी : टीम लय भारी

दक्षिण भारतातील केरळमध्ये दरवर्षी ओणम सण मोठ्या उत्साहात आणि आनंदात साजरा केला जातो. या दिवशी बळीराजा आपल्या प्रजेला भेटण्यासाठी पृथ्वीवर परत येतो, अशी अख्यायिका सांगितली जाते. तसेच शेतकऱ्यांच्या घरी धन – धान्यांची आरास येण्यासाठी आजच्या दिवशी पूजा करण्यात येते (Onam festival is celebrated every year in Kerala).

शेतात धान्य उगवल्याच्या आनंदात 10 दिवस ओणमचा सण पारंपरिक पद्धतीने साजरा केला जातो. या दिवसात महिला दारात फुलांच्या रांगोळ्या काढतात. तसेच आंबट – गोड पदार्थ बनवून देवाला त्या पदार्थांचा नेवैद्य दाखवतात.

या कारणामुळे 20 ऑगस्ट हा जागतिक मच्छर दिवस म्हणून साजरा केला जातो

शुद्धीकरण करण्यासाठी ब्राम्हण लागतो, नारायण राणेंचे उद्धव ठाकरेंना खडेबोल

त्याचबरोबर पारंपरिक नाचगाणी, खेळ, नाटके यासारख्या कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात येते. तसेच या सणाच्या दिवशी दक्षिण भारतात स्नेक बोटींची शर्यत ‘ अर्नामुल्ला वल्लामकलीचे मोठे वैशिष्ट्य आहे.

बळीराजाची आख्यायिका :
भगवान विष्णूंनी वामनावतार धारण करत बळीराजाला एका पावलामध्ये पाताळात धाडल्याची कथा आहे. बळीराजाची वचन निष्ठा पाहून वामनाने त्याला वरदान मागण्यास सांगितले होते. त्यावेळी बळीराजाने वर्षातून एकदा आपल्या राज्यातील प्रजेला भेटण्याची इच्छा व्यक्त केली होती. त्यामुळे बळीराजा आपल्या प्रजेला भेटण्यासाठी दरवर्षी पृथ्वीवर येतो असे मानले जाते. त्यामुळे ओणमच्या दिवसात वामनाच्या मूर्ती सोबत बळीराजाच्या मुर्तीचीही स्थापना घरोघरी केली जाते.

सुभेदार मल्हारराव होळकरांचे ऐकले असते तर पानिपत जिंकले असते

Onam 2021: Date, time and significance of Kerala’s harvest festival

ओणमच्या सणात खाल्ले जाणारे पदार्थ :
ओणम सणाच्या निमित्ताने केळीच्या पानावर 25 पेक्षा अधिक पदार्थ असतात. यामध्ये तळलेले पदार्थ, विविध प्रकारच्या करी, लोणचे, मिठाई यांचा समावेश आहे.

यामध्ये काया वरूथाथा (केळीचे चिप्स), चेना वरुथा (यम कापून आणि मसाल्यासह तळलेले), सरकार उपरी (गुळ मिसळून केलेले केळीचे चिप्स), पुली इनजी (चिंचेवर आधारित चटणी), खिचडी, पाचडी (दह्यामध्ये अननस), ओलान (जाड नारळाच्या दूधाची ग्रेवीमध्ये सफेद दुधी), थेयल (मिश्र भाजी), एवियल ( दह्यावर आधारित करी), सांबर, रसम, मसालेदार ताक, पापड आणि उकडलेले तांदूळ. अशा पदार्थांचा यात समावेश असतो.