भारतात कॅन्सर त्सुनामी येणार, असा इशारा जागतिक कीर्तीचे कर्करोगतज्ज्ञ डॉ. जेम अब्राहम यांनी दिला आहे. बदलत्या जीवनशैलीमुळे दीर्घकालीन आजारांचा धोका उद्भवणार आहे. (India to face tsunami of chronic diseases like cancer warns oncologist Dr Jame Abraham immunotherapy CART cell therapy are ray of hope) त्यातच जगभरात कर्करोगाच्या (कॅन्सर) उपचारात तंत्रज्ञानामुळे क्रांती घडत असताना भारतासमोर मात्र लाखो लोकांसाठी परवडणाऱ्या आणि सुलभ उपचारांचे सर्वात मोठे आव्हान उभे ठाकणार आहे.
जागतिकीकरण, बदलती अर्थव्यवस्था, झपाट्याने वाढत चाललेली वृद्ध लोकसंख्या आणि बदलती जीवनशैली यामुळे भारताला कर्करोगासारख्या दीर्घकालीन आजारांच्या त्सुनामीचा सामना करावा लागेल. अशा स्थितीत, आरोग्य आपत्ती टाळण्यासाठी तंत्रज्ञानावर आधारित वैद्यकीय उपचारपद्धती स्वीकारणे अत्यावश्यक ठरेल. कर्करोग प्रतिबंध आणि उपचारांतील सहा ट्रेंडपैकी लस, कृत्रिम बुद्धिमत्ता आणि डेटा डिजिटल तंत्रज्ञानाचा विस्तार तसेच द्रव बायोप्सीद्वारे कर्करोगाचे निदान यामुळे या शतकात कर्करोगावरील उपचारांची दिशा बदलेल. अमेरिकेतील ओहायो प्रांतातील क्लीव्हलँड क्लिनिकचे हेमॅटोलॉजी आणि मेडिकल ऑन्कोलॉजी विभागाचे प्रमुख डॉ. जेम अब्राहम यांनी हा विश्वास व्यक्त केला आहे. जीनोमिक प्रोफाइलिंगचा वापर, जनुक संपादन तंत्रज्ञानाची उत्क्रांती तसेच नेक्स्ट जनरेशन इम्युनोथेरपी व सीएआरटी सेल थेरपी हे कर्करोगावर उपचाराचे उर्वरित तीन ट्रेंड आहेत. डॉ. अब्राहम यांनी मनोरमा ईयर बुक 2023 मधील एका लेखात ही माहिती दिली आहे.
“डिजिटल तंत्रज्ञान, माहिती तंत्रज्ञान आणि टेलिहेल्थमुळे रूग्ण आणि तज्ञांमधील अंतर कमी होईल. यामुळे आपल्या देशातील बहुसंख्य लोकसंख्या असलेल्या ग्रामीण भागासह, देशाच्या दुर्गम भागात तज्ञांच्या मार्गदर्शनाची उपलब्धता देखील वाढेल,” असेही डॉ. अब्राहम म्हणतात. त्यांनी नमूद केले की, तंत्रज्ञान कर्करोगाच्या उपचारात क्रांती घडवत असताना लाखो लोकांसाठी ते परवडणारे आणि सुलभ कसे बनवायचे, हे भारतासमोरील सर्वात मोठे आव्हान असेल.
ग्लोबोकनच्या अंदाजानुसार, 2040 मध्ये जगभरात कर्करोगाची सुमारे तीन कोटी प्रकरणे असण्याची शक्यता आहे. 2020च्या तुलनेत ही 47 टक्क्यांनी वाढ आहे. जागतिकीकरण आणि वाढत्या अर्थव्यवस्थेशी संबंधित जोखीम घटक वाढल्याने कॅन्सरचे प्रमाण वाढू शकते. 2020 मध्ये जगभरात अंदाजे दोन कोटी नवीन कर्करोग प्रकरणे आणि जवळजवळ एक कोटी कर्करोग मृत्यूची नोंद झाली आहे. महिला स्तनाच्या कर्करोगाने फुफ्फुसाच्या कर्करोगाला मागे टाकले आहे. आजवर फुफ्फुसाचा कर्करोग हे सामान्यपणे सर्वात जास्त निदान केला जाणार कॅन्सर प्रकार होता. फुफ्फुसाचा कर्करोग हेच आजवर कर्करोगाच्या मृत्यूचे प्रमुख कारण राहिले आहे. त्यातून अंदाजे पावणेदोन कोटी मृत्यू (18 टक्के) झाले. त्यापाठोपाठ कोलोरेक्टल (9.4 टक्के), यकृत (8.3 टक्के), पोट (7.7 टक्के) आणि महिला स्तन (6.9 टक्के) कर्करोग यातून मृत्यू होत असल्याचे या अहवालातून समोर आले आहे.
कर्करोगावरील संशोधनाला भरपूर वाव : डॉ. जेम अब्राहम
कर्करोगावरील लस यात संशोधनाला भरपूर वाव आहे. त्यातून लोकांना विविध कर्करोगांविरूद्ध लसीकरण करण्याची क्षमता विकसित केली जाऊ शकते. संशोधकांनी कोविडविरोधात mRNA लस नुकतीच विकसित केली आहे. वस्तुस्थिती अशी आहे की, mRNA आधारित कर्करोग उपचार लसींची एका दशकाहून अधिक काळ चाचणी सुरू आहे. त्यातून काही आशादायक परिणाम समोर आले आहेत. सध्या क्लीव्हलँड क्लिनिकमध्ये, उच्च-जोखीम असलेल्या स्तनाच्या कर्करोगावरील कर्करोगाच्या लसीची क्लिनिकल चाचणी सुरू असल्याचे डॉ. अब्राहम यांनी सांगितले. कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) वापरणारे संगणक बायोप्सीमध्ये सामान्य ते असामान्य अशा पॅटर्नमधील फरक ओळखू शकतात. ते मानवी डोळ्यांपेक्षा अधिक अचूक फरक ओळखतात. रेडिओलॉजिस्ट आणि पॅथॉलॉजिस्टना अधिक कार्यक्षम आणि अचूक करण्यासाठी हे तंत्रज्ञान अतिशय उपयुक्त ठरणार आहे.
भविष्यात, उच्च जोखीम ओळखण्यासाठी आणि विशेषत: कर्करोगाच्या पेशी मारण्यासाठी लक्ष्यित उपचार शोधण्यासाठी, रक्तदाब किंवा कोलेस्टेरॉलचे निरीक्षण करण्यासारख्या जीनोमिक चाचणीचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जाईल. मोठ्या लोकसंख्येमध्ये चाचणी करून किंवा उच्च-जोखीम असलेल्या व्यक्ती कर्करोग होण्यापूर्वी डॉक्टरांना हस्तक्षेप करण्यास परवानगी देतील. कर्करोगाच्या निदानासाठी सध्या स्कॅन, मॅमोग्राम, कोलोनोस्कोपी किंवा पॅप स्मीअरचा वापर केला जातो. त्यात ट्यूमर सापडेल तोपर्यंत खूप उशीर झालेला असतो. म्हणून, उपचार अत्यंत जलद व अचूक असणे आवश्यक आहे. नव्या द्रव बायोप्सी तंत्रज्ञानामुळे रक्ताच्या थेंबातून कर्करोगाचा स्कॅनद्वारे शोध लागण्यापूर्वी किंवा तो गाठ किंवा व्रण म्हणून प्रकट होण्याआधी तो शोधण्यात मदत होईल.”
हे सुद्धा वाचा :
Cancer Treatment : कर्करोगाची लक्षणे समजून घ्या, अन्यथा…
काळी जीभ म्हणजे कर्करोगाचे लक्षण; वाचा सविस्तर
जीनोम किंवा जनुक संपादन हे सजीवांच्या जनुकांमध्ये सुधारणा करण्याचा आणि अनुवांशिक किंवा अधिग्रहित रोगांवर उपचार करण्यासाठी त्यांचा वापर करण्यासाठी संशोधनाचे क्षेत्र आहे. जीन थेरपीद्वारे कर्करोग, सिस्टिक फायब्रोसिस, हृदयरोग, मधुमेह, हिमोफिलिया, सिकलसेल रोग आणि एड्स यांच्यावर उपचार केले जाऊ शकतात. कर्करोगाच्या उपचारात इम्युनोथेरपीही वापरली जाते, ज्यामुळे केमोथेरपीच्या संयोगाने अनेक प्रकरणांमध्ये ट्यूमर पूर्णपणे गायब झाला आहे. हे आता जगातील अनेक भागांमध्ये मान्य उपचार आहेत. शास्त्रज्ञ CART सेल थेरपी देखील वापरत आहेत, ज्यामध्ये T पेशी रुग्णाच्या रक्तापासून वेगळ्या केल्या जातात आणि विशेषत: कर्करोगाच्या पेशींवर हल्ला करण्यासाठी प्रयोगशाळेत सुधारित केल्या जातात. जेव्हा आपण कर्करोग टाळण्यासाठी आणि उपचार करण्यासाठी नवीन तंत्रज्ञान विकसित करतो, तेव्हा आपण कर्करोगाच्या प्रतिबंधावर आपले लक्ष केंद्रित करू शकत नाही, असे डॉ अब्राहम स्पष्ट करतात. अजूनही तंबाखू, दारू, आहार आणि संक्रमण ही कर्करोगाची सर्वात सामान्य कारणे आहेत. त्यामुळेच तंबाखू आणि अल्कोहोल नियंत्रणासाठीची धोरणे ही राष्ट्रीय प्राथमिकता असायला हवी, असे डॉ. जेम अब्राहम यांनी सांगितले.