दोन वर्षापूर्वी म्हणजेच १ मार्च २०२२ मध्ये मायक्रोसॉफ्टचे सीईओ सत्या नाडेलांचा (Satya Nadella) 26 वर्षांचा मुलगा झेन नाडेला याचं निधन झालं. झेनला सेरेब्रल पाल्सी (Cerebral Palsy) आजार झाला होता. त्याच्या निधनानंतर जगभरात या आजाराची चर्चा झाली. सेरेब्रल पाल्सी(Cerebral Palsy) हा आजार नेमका काय आहे आणि या आजारामुळे शरीरावर नेमके काय परिणाम होतात, हे आपण जाणून घेऊयात. (What is Cerebral Palsy)
सेरेब्रल पाल्सी या नावातल्या सेरेब्रलचा अर्थ मेंदूशी निगडीत आणि पाल्सी म्हणजे स्नायूंमधील कमकुवतपणा किंवा स्नायूंच्या हालचालींमध्ये येणाऱ्या अडचणी. सेरेब्रल पाल्सी असणाऱ्या व्यक्तीला स्नायूंवर योग्य नियंत्रण ठेवणं कठीण जातं आणि त्यामुळे शारीरिक हालचालींवर त्याचे परिणाम होतात.
मेंदूचा भाग पाहिजे तसा विकसित होत नाही किंवा जन्माच्या वेळी किंवा नंतर काही अडचणी आल्यास सेरेब्रल पाल्सीची समस्या उद्भवू शकते. काहीजणांना जन्मजात सेरेब्रल पाल्सी असते. तर काहींना जन्मानंतर हा त्रास सुरू होतो.
सेरेब्रल पाल्सी कशामुळे होतो?
जन्माआधी, जन्माच्या वेळी किंवा जन्मानंतर लगेचच नाजूक, अपरिपक्व, विकसनशील मेंदूला इजा वा नुकसान पोहोचल्याने ही सेरेब्रल पाल्सी डिसॉर्डर होते. बहुतांश वेळा बाळ गर्भाशयात असतानाच निर्माण झालेल्या अडचणींचा परिणाम गर्भाशयातल्या बाळाच्या मेंदूच्या विकासावर होतो. गर्भाशयातल्या बाळाला होणारा रक्तपुरवठा किंवा ऑक्सिजन पुरवठा कमी झाल्यास बाळाच्या मेंदूला इजा होऊ शकते.
चहा, कॉफी नाही… तर सकाळी रिकाम्या पोटी करा ‘या’ 3 गोष्टींचे सेवन, रोगांपासून रहा दूर
गर्भवती महिलेला रुबेला, कांजिण्या, टॉक्सोप्लाझ्मोसिस किंवा सायटोमेगालोव्हायरसचं इन्फेक्शन झाल्यास त्याचा परिणाम बाळावर होऊ शकतो. स्ट्रोकमुळे बाळाच्या मेंदूत रक्तस्राव झाल्यास वा मेंदूला होणारा रक्तपुरवठा बंद झाल्यास धोका निर्माण होऊ शकतो. जन्मापूर्वीच गर्भाशयातल्या बाळाच्या मेंदूला झालेली इजाही सेरेब्रल पाल्सीसाठी कारणीभूत ठरू शकते.
सेरेब्रल पाल्सीची कारणे
- मुलाच्या जन्मादरम्यान गर्भाशयात किंवा नंतर मेंदूमध्ये रक्तस्त्राव
- महत्वाच्या अवयवांमध्ये रक्त प्रवाह कमी होणे
- जन्माच्या वेळी किंवा जन्मानंतर पहिल्या महिन्यात फिट्स येणे
- अनुवांशिक परिस्थिती
- मेंदूच्या दुखापती
केसांच्या वाढीसाठी पालक आहे रामबाण उपाय, जाणून घ्या कसा करायचा वापर
लक्षणे कोणती?
स्नायूंमध्ये ताठरपणा येणे होणे हे महत्वाचे लक्षण आहे, धक्का किंवा धक्कादायक अनैच्छिक हालचाली होणे, मंद हालचाली होणे, तसेच चालताना अडचणी येणे, एका हातानेच काम करता येणे, कपड्यांचे बटण लावण्यात अडचणी येणे.
सेरेब्रल पाल्सीमुळे संपूर्ण शरीरावर परिणाम होऊ शकतो. तसच तो शरीराची एक किंवा दोन अंग, किंवा शरीराच्या एका बाजूवर परिणाम करू शकतो. हालचाली आणि समन्वयात अडथळा, बोलणे, खाण्याच्या समस्या अशी लक्षणे असतात.