सध्या आपले जगणे झपाट्याने बदलत आहे. आपले ऑनलाईन जगण्याचे मार्गही तितक्याच झपाट्याने बदलत आहेत. आज आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत असे पाच ट्रेंडस् जे बदलवून टाकतील आपले ऑनलाईन जीवन. (Five Trends That Will Change Your Online Life) आजवर आपण जे हॉलीवूडच्या साय-फाय मूव्हीजमध्ये बघत होतो, त्या कल्पना प्रत्यक्ष आपल्या वास्तविक जीवनाचा भाग बनणार आहेत. जाणून घेऊया काय आहेत हे अनोखे ऑनलाईन ट्रेंडस् ते.
आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI), व्हर्च्युअल रिअॅलिटी आणि ब्लॉकचेनसारख्या नवीन कल्पनांनी यापूर्वीच आपल्या डिजिटल विश्वाचा ताबा घेतला आहे. ऑनलाइन जग बदलण्यासाठी, यापुढे डिजिटल रेकॉर्ड, व्यवहारांसाठी सारे काही बदलणार आहे. आजकाल सोशल मीडियापासून अनेक जण कल्पकता, नावीन्य आणि सर्जनशीलतेतून पैसे कमावत आहेत. स्कॉटलंड विद्यापीठातील डिजिटल मार्केटिंगमधील वरिष्ठ व्याख्याता थियो त्झानिडिस यांनी आपले ऑनलाईन जीवन बदलवून टाकतील अशा पाच ट्रेंडस् कडे लक्ष वेधले आहे. बदलाच्या गतीमुळे सध्या अनेक जण गोंधळलेले आहेत. त्यामुळे आपल्या जीवनावर मोठा प्रभाव पाडण्याच्या मार्गावर असलेल्या या पाच ट्रेंडस् बद्दल जाणून घेणे तुम्हाला आवश्यक आहे.
1. जनरेटिव्ह एआय (Generative AI)
कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आणि जेथे सॉफ्टवेअर अनुभवासह कार्यात सुधारणा होते, अशा मशीन लर्निंगच्या विशिष्ट क्षेत्रात नवी क्रांती सुरू होणार आहे. आजही आम्ही ऑनलाइन खरेदी करतो, तेव्हा आम्हाला वैयक्तिक आवडीनुसार किंवा ब्राऊझिंग कलानुसार शिफारसी मिळतात. Alexa सारखे डिजिटल असिस्टंट आणि मजकूराच्या स्वयंचलित भाषांतरासाठी वापरल्या जाणाऱ्या तंत्रज्ञानाचा वापर यापुढे वाढण्याची शक्यता आहे. यांचा व्यावसायिक वापरही वाढणार आहे. AIचा वापर असलेले चॅटबॉट ChatGPT हे याचे एक उत्तम उदाहरण आहे. मायक्रोसॉफ्टने अलीकडेच चॅटबॉटच्या मूळ कंपनीमध्ये 10 बिलियन अमेरिकी डॉलर्सची गुंतवणूक केली आहे. नवे ऑनलाइन तंत्रज्ञान आणि साधने किती गांभीर्याने घेतली जात आहेत, त्याचेच हे निदर्शक मानायला हवे.
मायक्रोसॉफ्ट आणि गुगल यांच्यातील “एआय वॉर” म्हणून याकडे पाहिले जाते. मायक्रोसॉफ्टने युझर्सना मिळणारे सर्च रिझल्टस सुधारण्यासाठी त्यांच्या बिंग या सर्च इंजिनमध्ये ChatGPT या AI चा समावेश केला आहे. त्यानंतर बिंग सुसाट धावू लागले आहे. ते गुगलपेक्षा अधिक परिणामकारक आणि अचूक सर्च रिझल्ट देत असल्याचा दावा केला जात आहे. Jasper.ai हा AI चा आणखी एक पुढच्या पातळीवरील वापर आहे. ही ऑनलाइन सेवा ब्लॉग, सोशल मीडिया पोस्ट आणि पत्रांसाठी झटपट ऑनलाईन सामग्री (कंटेंट) तयार करते. त्यामुळे यापुढे दिवसेंदिवस पत्रकार आणि लेखक यांचे महत्त्व कमी होत जाण्याचा धोका आहे.
दरम्यान, फेसबुकची मालकी असलेली मेटा कंपनी, एआय-संचालित सॉफ्टवेअरवर काम करत आहे. हे नवे सॉफ्टवेअर टेक्स्ट प्रॉम्प्टवरून व्हिडिओ तयार करू शकते. उदा. आपण सांगितले, “टेडी बेअर पेंटिंग अ पोर्ट्रेट” की मग लगेच चित्र काढणारे अस्वल असा व्हिडिओ तयार होईल. DALL-E आणि स्टेबल डिफ्यूजन सारख्या मजकूरातून प्रतिमा निर्माण करणार्‍या ऑनलाइन साधनांमध्ये हे पुढील पाऊल मानले जात आहे. सध्या आपल्या टेक्स्ट कमांडवरुण AI छायाचित्रे तयार केली जातात.
2. मेटाव्हर्स (The Metaverse)
मेटाव्हर्स म्हणजे व्हर्च्युअल रिअॅलिटी (VR) हेडसेटच्या वापराद्वारे ऑनलाइन जगाला अगदी खऱ्या जगासारखे बनवण्यासारखे आहे. सोशल मीडियावर टू डायमेन्शन (दवीआयामी) प्रोफाइलशी संवाद साधण्याऐवजी, VR हेडसेटने आभासी जगात 3D (त्रिमितीय) अवताराद्वारे प्रोफाइल दर्शविले जाईल. खऱ्या जगात मॉडेल केलेल्या जागेत, तुमचा अवतार हा इतरांशी संवाद साधण्यास सक्षम असेल. पुढे जाऊन ऑनलाईन दुकाने 3D व्हर्च्युअल स्पेसचे रूप घेऊ शकतात, जेणेकरून ग्राहक त्यांच्या दैनंदिन जीवनात दुकानांसारखेच ब्राउझ करून खरेदी करू शकतील.
प्रगत VR हेडसेटची नवीन मालिका मेटाव्हर्स सुलभ करण्यात मदत करू शकते. यामध्ये आय ट्रॅकिंगसारख्या प्रगत वैशिष्ट्यांचा समावेश असू शकतो, त्यातून 3D जगात परस्परसंवाद अधिक जलद आणि वास्तववादी बनू शकेल. चेहऱ्यावरील हावभाव शोधले जातील, ज्यामुळे 3D अवतार युझरच्या वर्तनाची अचूक प्रतिकृती बनवतील. Apple आणि Qualcomm हेही नवीन VR हेडसेट विकसित करत आहेत, जे 2023च्या मध्यापर्यंत लॉन्च होऊ शकतात, परंतु त्यांच्या वैशिष्ट्यांचे तपशील अजून गोपनीय ठेवले जात आहेत.
YouTube आणि Meta हे दोन्हीही 360 अंश व्हिडिओवर काम करत आहेत. इमेज लायब्ररी तसेच संगणकाद्वारे व्युत्पन्न केलेल्या वस्तू आणि पार्श्वभूमीचा वापर 3D वातावरण तयार करण्यासाठी केला जाऊ शकतो, जो तुमचा अवतार या आभासी जगात एक्सप्लोर करेल.
3. डिजिटल प्रमाणपत्रे (Digital Certificates)
360 डिग्री व्हिडिओ आणि संगणक-व्युत्पन्न लँडस्केप तसेच इतर कोणतीही डिजिटल निर्मिती युझर्स मेटाव्हर्समध्ये विकू शकतात. अनधिकृत वापर रोखण्यासाठी, NFT नावाचे एक प्रकारचे टोकन या डिजिटल सामग्रीच्या वस्तूंना सत्यता आणि मालकी प्रमाणपत्रे प्रदान करू शकते. या नॉन-फंजिबल टोकनमुळे डिजिटल कंटेंट खरेदी आणि विक्री अधिक विश्वासाने केली जाऊ शकेल. क्रिप्टोकरन्सीच्या वापराने त्याताही वाढ होत आहेच. 2022 मध्ये, YouTube, Facebook, Instagram आणि Twitter या सर्वांनी त्यांचे युझर्स आणि जाहिरातदारांना NFTs सादर केले.
Visa आणि Mastercard ने त्यांच्या क्रेडिट आणि डेबिट कार्डने NFT खरेदी करणे देखील आता शक्य केले आहे. NFT मार्केटमध्ये नुकतीच घसरण झाली असूनही, अमेरिकी स्टॉक एक्स्चेंज नॅस्डॅकच्या अंदाजानुसार, 2023 मध्ये टोकन चांगली कामगिरी करू शकतात.
4. ब्लॉकचेन (Blockchain)
ब्लॉकचेन नावाचे एक प्रकारचे डिजिटल रेकॉर्ड किंवा लेजर, लोकांच्या ऑनलाइन खाजगी नेटवर्कला अधोरेखित करण्यात मदत करू शकते. त्यामुळे त्यांना ट्रोल, स्टॉकर आणि फसवणूकीपासून मुक्त वातावरण मिळू शकते. माहिती पाहण्याची परवानगी थोड्या लोकांसाठी मर्यादित असू शकते आणि ब्लॉकचेनद्वारे प्रदान केलेल्या अॅक्टीव्हिटींची नोंद बदलली जाऊ शकत नाही. याचा अर्थ नेटवर्कवरील कोणतीही अनधिकृत अॅक्टीव्हिटीं त्वरित लक्षात येऊ शकेल.
याशिवाय, माहिती एकाच सर्व्हरऐवजी संगणकाच्या नेटवर्कवर संग्रहित केल्यामुळे, हॅक करणे अधिक कठीण जाईल. ब्लॉकचेनचा वापर करू शकणार्‍या ऑनलाइन समुदायाच्या प्रकाराचे उदाहरण म्हणजे DAO (विकेंद्रित स्वायत्त संस्था). या नेटवर्क्सनी, इतरत्र वापरलेले टॉप-डाउन व्यवस्थापन हे अधिक लोकशाही स्वरूपाच्या शासनाच्या बाजूने वापरले आहे. विशेष म्हणजे इथे कुणीही मध्यवर्ती अधिकार केंद्र नसेल. Mastodon हे सामाजिक व्यासपीठ DAO सह अनेक पैलूमुळे लोकप्रिय हॉट आहे. इलॉन मस्कच्या टेकओव्हरच्या पार्श्वभूमीवर, दहा लाखांहून अधिक युझर्स ट्विटरवरून गळाले आणि बहुतांश Mastodon कडे वळले.
हे सुद्धा वाचा :
CBSE: 10वी-12वी परीक्षेत ChatGPTच्या वापरावर होणार कडक कारवाई!
लघुशंकेला २ मिनिटांपेक्षा अधिक वेळ लागलाच कसा? अ‍ॅमेझॉन कर्मचाऱ्यांना गुलामासारखे वागवतेय
5. वर्कफ्लुएंसर्स (Workfluencers)
बिझनेस हाऊसेसनी सोशल मीडिया प्रभावकांच्या (इंफ्लुएंसर्स) वाढीची दखल घेतली आहे. लक्ष्यित प्रेक्षकांपर्यंत (टार्गेट ऑडियन्स) पोहोचण्यासाठी अनेक व्यवसाय इंफ्लुएंसर्सचा दृष्टिकोन स्वीकारत आहेत. कर्मचारी वकील (Employee Advocate) किंवा वर्कफ्लुएंसर असे त्यांना संबोधले जात आहे. कंपन्यांच्या लक्षात आले आहे, की कर्मचार्‍यांचे सोशल मीडिया प्रोफाइल आणि पोस्ट या कॉर्पोरेट अकाऊंटपेक्षा ब्रँड अधिक चांगल्या प्रकारे व्यक्त करू शकतात. वर्कफ्लुएंसर्सच्या सोशल मीडिया पोस्ट इतर युझरना कॉर्पोरेट PR पेक्षा अधिक प्रामाणिक वाटू शकतात. केवळ व्यावसायिक टप्पे आणि यशोगाथा याऐवजी दैनंदिन कामाच्या जीवनाबद्दल युझरना अधिक आकर्षण झाले आहे, त्यावर विश्वासही चटकन बसतो.
त्यामुळे अनेक कंपन्या या त्यांच्या वतीने सोशल मीडियावर, खऱ्या वाटतील अशा पद्धतीने, स्वत:च्या अनुभवाच्या रूपात, प्रमोशन पोस्ट करण्यास कर्मचाऱ्यांना प्रोत्साहित करत आहेत. यापुढील काळात त्यासाठी निवडक कर्मचाऱ्यांना त्यासाठी प्रशिक्षण देऊन तयार केले जाण्याची शक्यता आहे. ही मंडळी कंपनीच्या वतीने सोशल मीडिया आर्मी म्हणून काम करतील.